Serbest Meslek Erbabının e-Fatura Uygulamasına Geçme Zorunluluğu Hakkında

T.C.

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

İstanbul Defterdarlığı

Gelir Kanunları Usul Grup Müdürlüğü

Sayı : E-11395140-105[VUK-3-4253]-798105                                                                              27.06.2025

Konu : Serbest Meslek Erbabının e-Fatura Uygulamasına Geçme Zorunluluğu Hakkında

…..

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzun tetkikinden; serbest meslek kazancı yönünden mükellefiyetinizin bulunduğu, hizmet satışlarınız dolayısıyla e-Serbest Meslek Makbuzu düzenlediğiniz, e-Serbest Meslek Makbuzu düzenlemenize rağmen e-Fatura uygulamasına geçme zorunluluğunuzun bulunup bulunmadığı hususunda Defterdarlığımızdan görüş istediğiniz anlaşılmıştır.

213 sayılı Vergi Usul Kanununun;

–  236 ncı maddesinde;

“Serbest meslek erbabı, mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatı için iki nüsha serbest meslek makbuzu tanzim etmek ve bir nüshasını müşteriye vermek, müşteri de bu makbuzu istemek ve almak mecburiyetindedir.”,

–  “Makbuz Muhteviyatı” başlıklı 237 nci maddesinde,

“Serbest meslek makbuzlarına:

1. Makbuzu verenin soyadı, adı veya unvanı, adresi, vergi dairesi ve hesap numarası;
2. Müşterinin soyadı, adı veya unvanı ve adresi;
3. Alınan paranın miktarı;
4. Paranın alındığı tarih;

Yazılır ve bu makbuzlar serbest meslek erbabı tarafından imzalanır.

Serbest meslek makbuzları seri ve sıra numarası dahilinde teselsül ettirilir.”, hükümlerine yer verilmiştir.

Aynı Kanunun mükerrer 242 nci maddesinin ikinci fıkrasında, Hazine ve Maliye Bakanlığının, elektronik defter, belge ve kayıtların oluşturulması, kaydedilmesi, iletilmesi, muhafazası ve ibrazı ile defter ve belgelerin elektronik ortamda tutulması, düzenlenmesi ve ibraz edilmesi uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili olduğu; bu Kanun ve diğer vergi kanunlarında defter, kayıt ve belgelere ilişkin olarak yer alan hükümlerin elektronik defter, kayıt ve belgeler için de geçerli olduğu; Hazine ve Maliye Bakanlığının, elektronik defter, belge ve kayıtlar için diğer defter, belge ve kayıtlara ilişkin usul ve esaslardan farklı usul ve esaslar belirlemeye yetkili olduğu hüküm altına alınmıştır.

Anılan Kanunun mükerrer 257 nci maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendinde Hazine ve Maliye Bakanlığının, tutulması ve düzenlenmesi zorunlu defter, kayıt ve belgelerin mikro film, mikro fiş veya elektronik bilgi ve kayıt araçlarıyla yapılması, bu kayıt ortamlarında saklanması veya ibraz edilmesi hususunda izin vermeye veya zorunluluk getirmeye yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.

Diğer taraftan, 19/10/2019 tarihli ve 30923 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 509 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin;

–  ” IV.1. e-Fatura Uygulaması” –“IV.1.1. Genel Olarak” başlıklı bölümünde;

“e-Fatura uygulamasına kayıtlı mükelleflerin, bu Tebliğin “V.7.” ve “VIII.” numaralı bölümlerinde belirtilen istisnai durumlar haricinde, birbirlerine sattıkları mallar ve ifa ettikleri hizmetler için düzenledikleri faturaları e-Fatura olarak göndermeleri ve almaları zorunludur. e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükellefler, uygulamaya kayıtlı olmayan mükelleflere yaptıkları mal teslimi ve hizmet ifası için genel hükümler çerçevesinde kağıt ortamdaki fatura (e-Arşiv uygulamasına dahil olanlar/dahil olma zorunluluğu getirilenler ise uygulamaya dahil oldukları/zorunluluklarının başladığı tarihten itibaren e- Arşiv Fatura) düzenlemek zorundadırlar.” ,

–  “IV.2. e-Arşiv Fatura Uygulaması” – “IV.2.1. Genel Olarak” başlıklı bölümünde;

“Bu Tebliğ kapsamında Başkanlıktan e-Arşiv Fatura uygulamasına dahil olma izni alan mükellefler, e-Fatura uygulamasına kayıtlı olmayan kullanıcılara (vergi mükellefleri veya vergi mükellefi olmayanlar) düzenleyecekleri faturaları da elektronik ortamda e-Arşiv Fatura olarak oluşturur, alıcının talebine göre e-Arşiv Faturayı kağıt veya elektronik ortamda iletir ve düzenleyene ait nüshayı ise elektronik ortamda muhafaza ve ibraz ederler.”,

–  “IV.4. e-Serbest Meslek Makbuzu Uygulaması” –“IV.4.1. Genel Olarak” başlıklı bölümünde;

“Serbest meslek erbapları tarafından mesleki faaliyetlerine ilişkin tahsilatları için düzenlenen serbest meslek makbuzunun elektronik ortamda düzenlenebilmesi amacıyla, Kanunun 236 ncı maddesine göre hali hazırda kâğıt ortamda düzenlenmekte olan ‘serbest meslek makbuzu’nun, elektronik belge olarak düzenlenmesi, muhatabının talebi doğrultusunda elektronik ortamda veya kâğıt olarak iletilebilmesi, elektronik ortamda muhafaza ve ibraz edilebilmesi ve Başkanlığa elektronik ortamda iletilmesi veya raporlanabilmesine ilişkin düzenlemeler bu bölümün konusunu oluşturmaktadır.

Bu Tebliğde düzenlenen e-Serbest Meslek Makbuzu, yeni bir belge türü olmayıp, kâğıt ortamdaki ‘Serbest Meslek Makbuzu’ ile aynı hukuki niteliklere sahiptir.”,

– “IV.4.4. e-Serbest Meslek Makbuzu Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu” başlıklı bölümünde;

“Vergiden muaf olmayan serbest meslek erbaplarının bu Tebliğin ‘IV.4.5.’ numaralı bölümünde belirtilen sürelerde e-Serbest Meslek Makbuzu uygulamasına dahil olması ve belirtilen tarihlerden itibaren serbest meslek makbuzlarını ‘e-Serbest Meslek Makbuzu’ olarak düzenlemeleri zorunludur. “,

– “IV.4.5. e-Serbest Meslek Makbuzu Uygulamasına Geçiş Süresi” başlıklı bölümünde;

“Serbest meslek erbaplarından;

a) 1/2/2020 tarihi itibarıyla faaliyetine devam etmekte olanların 1/6/2020 tarihine,

b)  1/2/2020 tarihinden (bu tarih dâhil) itibaren faaliyetine başlayacak olanların ise işe başladıkları ayı izleyen 3 üncü ayın sonuna,

kadar e-Serbest Meslek Makbuzu uygulamasına dahil olmaları ve bu tarihlerden itibaren bu Tebliğin “V.7.” ve “VIII.” numaralı bölümlerinde belirtilen istisnai durumlar haricinde, e-Serbest Meslek Makbuzu düzenlemeleri zorunludur.”,

düzenlemelerine yer verilmiştir.

Yukarıda yer alan hüküm ve düzenlemelere göre, e-Fatura Uygulamasına kayıtlı olunması, e-Fatura Uygulamasına kayıtlı mükelleflerin birbirlerine sattıkları mallar ve ifa ettikleri hizmetler için düzenlenecek faturaların e-Fatura olarak düzenlenmesi ve alınması yükümlülüğü getirmektedir. Serbest meslek faaliyetiniz nedeniyle fatura düzenleme yükümlülüğünüzün bulunmadığı ve bu faaliyetiniz için e- Serbest Meslek Makbuzu düzenlemeniz gerektiğinden, e-Fatura Uygulamasına geçme zorunluluğunuz bulunmamaktadır.

Diğer taraftan, e-Fatura Uygulamasına kayıtlı olmamanız nedeniyle tarafınıza düzenlenecek faturaların; e-Fatura Uygulamasına kayıtlı olan mükellefler tarafından e-Arşiv fatura, e-Fatura Uygulamasına kayıtlı olmayan mükellefler tarafından ise 509 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin “IV.2.4.3. e-Arşiv Fatura Olarak Düzenlenme Zorunluluğu Getirilen Diğer Faturalar” başlıklı bölümünde yer alan açıklamalar da dikkate alınarak kâğıt ya da e-Arşiv fatura olarak düzenlenmesi gerektiği tabiidir.

Bilgilerinize rica ederim.

İmza      

(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.